دنیای مد و تاثیر اینفلوئنسرها: از قرن پانزده میلادی تا امروز

کلمه "اینفلوئنسر" از بحث‌برانگیز‌ترین عبارات امروزه است. گاهی عبارتی تحسین‌برانگیز و گاهی تحقیرآمیز تلقی می‌شود. از مدل‌های اینستاگرامی گرفته تا فوتبالیست‌های مشهور، همگی تاثیرگذار یا همان "اینفلوئنسر" مورد خطاب قرار می‌گیرند. در دوره‌های متفاوت، اشخاص بسیاری تاثیرگذار نامیده شده‌اند: از چه‌گوارا و ارسطو گرفته تا انیشتین و دیوید بکهام. اما سوال اصلی این است که اینفلوئنسر چیست یا کیست؟ و چگونه اینفلوئنسر شویم؟

اینفلوئنسر یعنی چه؟

اینفلوئنسر به معنای لغوی، شخصی است که بر روی دیگران تاثیر می‌گذارد. اما امروزه این عبارت محدود به افرادی شده که تاثیرگذاری‌شان، منجر به تغییراتی در یک جامعه می‌شود. در عصر اینستاگرام و مصرف‌گرایی، مفهوم اینفلوئنسر حتی محدودتر شده و تنها به افرادی اطلاق می‌شود که انگیزه‌ی خرید را در مردم به وجود می‌آورند.

با این‌که تنها نزدیک به 10 سال از حضور اینستاگرام می‌گذرد، تصور زندگی بدون شبکه‌های اجتماعی برای ما سخت شده است. غوطه‌ور شدن در دنیای شبکه‌های اجتماعی، ما را تبدیل به افرادی تاثیرپذیر کرده است. صنعت مد از جمله صنایعی است که بیشترین سود را از این تاثیرپذیری برده و امروزه جدایی شبکه‌های اجتماعی و فشن، امری دور از ذهن به نظر می‌رسد.

 اما اینفلوئنسر‌های دنیای مد قبل از این‌که در صفحات تلفن‌های همراه حضور داشته باشند، زنان و مردانی درباری بودند که آغازگر سبکی منحصر به فرد محسوب می‌شدند. پیروی از استایل آن‌ها نه تنها برای زیبایی و جلال بود، بلکه از مقام و قدرتشان نیز خبر می‌داد.

مطالعه کنید: دسته بندی اینفلوئنسرها

تاریخچه‌ی اینفلوئنسر: نخستین شخصیت‌های تاثیرگذار در فشن

اگر بخواهیم به نخستین نقش‌های تاثیرگذار تاریخ نگاهی بیندازیم، باید به دوره‌ی رنسانس رجوع کنیم. رنسانس از ایتالیا شروع شد و تاثیرات شگفت‌انگیزی بر هنر و تکنولوژی داشت. در همین دوران، خانواده‌ی مدیچی (Medici) بیشترین قدرت در فلورانس را در دست داشت و چندین عضو از این خانواده با خانواده‌های سلطنتی در سایر کشورهای اروپایی وصلت کردند. کاترین مدیچی، یکی از اعضای این خانواده، به مدت 31 سال در حکومت فرانسه قدرت‌نمایی می کرد. جالب است بدانید که کاترین به بی‌رحمی و کشتار معروف بوده، اما آنچه که از یادها رفته، نوآوری‌های او در فشن و استفاده‌اش از پوشش به عنوان ابزاری برای اعمال قدرت است.

کفش‌های پاشنه بلند راحت، دستکش‌های معطر و لباس‌های کمر باریک، از تاثیرات کاترین مدیچی بر نوع پوشش دربار فرانسه هستند. 

تاثیرگذاری ملکه الیزابت اول بر فشن و زیبایی

اگر به انگلستانِ سال‌های 1500 سفر کنیم، شاهد حکمرانی ملکه الیزابت اول بر بریتانیای کبیر و البته بر دنیای مد هستیم. علاقه‌ی ملکه به لباس‌های پر زرق و برق در نیمه‌ی دوم زندگی‌اش، موجب شد لباس‌های پر طمطراق (باشکوه) میان مردان و زنان محبوب شوند.

آرایش چهره پیش از ملکه الیزابت، عملی ناپسند محسوب می‌شد، اما علاقه‌ی ملکه به ابروهای نازک، پوست رنگ پریده و آرایش اغراق آمیز، باعث شد تا فعل ”آرایش کردن” مورد بازنگری قرار بگیرد. تاثیرگذاری ملکه تا جایی بود که زنان، موهای خود را به رنگ نارنجی درمی‌آوردند و یا با ریختن دندان‌های ملکه، دندان‌هایشان را سیاه می‌کردند تا هرچه بیشتر شبیه او باشند.

با گذشت قریب به 200 سال از مرگ ماری آنتوانت، استایل او همچنان الهام‌بخش بسیاری از طراحان و مردم است. ماری آنتوانت شاید اولین ملکه‌ای باشد که به مد توجهی ویژه نشان داد، و در دوره‌ی او برای اولین بار صنف خیاطان به رسمیت شناخته شد. البته که در این راستا باید از رز برتین (Rose Bertin) هم نام برد که بدون او، تاثیر آنتوانت چندان به چشم نمی‌آمد. برتین، خیاط مورد علاقه‌ی ماری و جزو اولین طراحان مطرح فرانسه بود. او کاملا از علاقه‌ی خانواده‌ي سلطنتی به اغراق و زرق و برق آگاه بود و به همین خاطر به شکل‌گیری استایل قرن 18 کمک کرد.

سینما جای خاندان سلطنتی را در فشن گرفت

با شروع قرن 20 و پدیدار شدن سینما، بازیگران جای اعضای خاندان سلطنتی را گرفتند و از آن پس، آن‌ها الهام‌بخش طراحان لباس شدند. در آن زمان فشن کاملا کمال گرایانه نمایش داده می‌شد و معیارهای زیبایی با واقعیت جامعه تناسب نداشتند. اگرچه به نظر می‌آید که خودِ ستارگان سینما استایل خود را انتخاب می‌کردند، اما در حقیقت، طراحان لباس تعیین کننده‌ی نوع پوشش مردان و به‌خصوص زنان بودند. ستارگان هالیوود مانند آدری هپبورن (Audrey Hepburn)، مرلین مونرو (Marylin Monroe) و کلارا بو (Clara Bow)نوعی زیبایی افسونگر و دست نیافتنی را به نمایش می‌گذاشتند که تاثیرات آن همچنان دیده می‌شود.

Clara Bow

Audrey Hepburn

دهه‌ی 60 میلادی دهه‌ی تحولات عمده برای هنر و مد بود. فرهنگ پاپ (Pop culture) مهم‌ترین جنبش این دهه بود که آثار آن در موسیقی، نقاشی و مد قابل دیدن است. توییگی (Twiggy) معروف‌ترین مدل این دوره و شاید اولین سوپر‌مدل تاریخ فشن، چهره‌ی مدل را از مانکنی بی‌‌‌‌اراده، به انسانی پر نفوذ و تاثیرگذار تبدیل کرد. 

جکی کندی و تاثیرش بر فشن

با حضور تلویزیون در تمام خانه‌ها، مردم بیش از پیش در جریان اتفاقات سرتاسر دنیا قرار ‌گرفتند. جکی کندی (Jackie Kennedy) در سال 1961 بانوی اول آمریکا شد و الهام‌بخش میلیون‌ها دختر جوان. جکی به بانوی اول فشن معروف بود. از جمله آیتم‌های به یاد ماندنی استایل او می توان به عینک بزرگ، کلاه و کت و دامن‌هایش اشاره کرد.

تاثیرگذاری مدونا بر فشن و استایل جوانان

با پیشرفت تکنولوژی و محبوبیت واکمن و موزیک ویدیوها، موسیقی به منبع الهام و بستری برای به نمایش گذاشتن مد تبدیل شد. از مهم‌ترین شخصیت‌های دهه‌ی 80، ملکه‌ی موسیقی، مدونا است. مدونا با استایل خاص خود طرفداران بسیاری پیدا کرد و ترندهای بسیاری به کمک او شکل گرفت؛ مثل استفاده از لباس خواب به‌عنوان لباس بیرون، گردنبند صلیب، دستکش‌های توری و کرست‌های طراحی شده‌اش توسط جان پول گوتیر (Jean Paul Gaultier). جان، برخی از به یاد ماندنی‌ترین لباس‌های مدونا را طراحی کرده، مدونا هم در بسیاری از فشن شو‌های او حضور پیدا کرده است. این دو ستاره یکی از مشهورترین دوستان دنیای مد هستند که با حضور در مت گالا، دوستی چندین و چند ساله‌ی خود را به رخ کشیدند.

بازگشت فشن به خانواده‌ی سلطنتی

در همین دهه و در انگلستان، فشن به خانواده‌ی سلطنتی بازگشت و عضو جدید کاخ سلطنتی، پرنسس دایانا، ستاره‌ی آن بود. دایانا در میان مردم محبوبیت بسیاری داشت و این محبوبیت را از اقدامات خیرخواهانه‌اش کسب کرده بود که از مهم‌ترین آن‌ها، می‌توان به آگاهی بخشی برای بیماری ایدز اشاره کرد. دایانا در دهه‌ی 80 به‌عنوان زنی که بیشترین عکس از او گرفته می‌شد، شناخته شده بود و عکسی که از او با کیف لیدی دیور گرفته شد، همچنان در یادها مانده است.

سوپرمدل‌ها و تاثیرات آن‌ها بر نسل جوان

فشن در دهه‌ی 90 میلادی برای اولین بار با 6 مدل شناخته شد؛ 6 مدلی که برای اولین بار عبارت "سوپر مدل" را وارد دنیای فشن کردند. از میان آن‌ها می‌توان نائومی کمپل (Naomi Campbell) و کیت ماس (Kate Moss) را نام برد که استایل "شیک هروئینی" را به نمایش ‌گذاشتند. سوپرمدل‌ها حتی خارج از فضای کاری، با استریت استایل خود، منبع الهام دختران جوان بودند.

شروع قرن بیست و یکم، شروع فرهنگ پاپاراتزی نیز بود. در سال‌های 2000، عکس‌هایی از ستارگانی همچون پاریس هیلتون و بریتنی اسپیرز در مکان‌های متفاوت انتشار داده می‌شد که بر مد روز تاثیر بسیاری داشت. با پدیدار شدن اینترنت، روزانه هزاران عکس در خبرگزاری‌های زرد چاپ می‌شد و در کم‌ترین زمان، در سرتاسر جهان منتشر می‌گردید.

با ظهور اینستاگرام، دیگر نیازی به پاپاراتزی برای دنبال کردن استایل سلبریتی‌ها نبود و این فرصت به هر شخصی داده شد تا خود را به‌عنوان یک برند به هر شکلی که می‌خواهد، معرفی کند.

تفاوت اینفلوئنسرهای معاصر با اینفلوئنسرهای گذشته

اینفلوئنسر‌های معاصر با آگاهی کامل از نفوذشان، سلیقه‌ی خود را تبلیغ می‌کنند که شاید مهم‌ترین تفاوتشان با اینفلوئنسرهای قبلی در همین مساله باشد. به نظر می‌رسد این شخصیت‌ها با آگاهی کمتر و بدون قصد، تاثیر خود را بر جامعه می‌گذاشتند، گویی مخاطبشان به صورت تصادفی تحت تاثیر قرار می‌گرفتند.

برخی از اینفلوئنسرهای سرشناس معاصر ایرانی فعال درخارج از کشور

نگین میرصالحی (@neginmirsalehi)

نگین میرصالحی که از سال 2012 وبلاگ خود را تاسیس کرده، حال 32 سال دارد و یکی از موفق‌ترین اینفلوئنسرهای اینستاگرام است. نگین که در کنار صفحات اجتماعی‌اش، برند مراقبت از موی خود را با عنوان "گیسو" دارد، سرمایه‌اش نزدیک به 2 میلیون دلار است. تعداد دنبال‌کنندگان او به زودی به 6 میلیون نفر می‌رسد. از همکاری‌های او می‌توان به برندهای سرشناسی همچون دیور، کلوئه (Chloe) و ولنتینو (Valentino) اشاره کرد.

لیلا میلانی (@leylamilani)

لیلا میلانی مدل، بازیگر و اینفلوئنسر ایرانی-کانادایی، 38 سال دارد و در ایالت کالیفرنیا زندگی می‌کند. لیلا از سال 2009 برند آرایشی و مراقبت از موی خود را تاسیس کرد. لیلا میلانی هیر (Leyla Milani Hair) که برندی لاکچری محسوب می‌شود، با فروش اکستنشن مو شروع به کار کرد. این برند در حال حاضر از طریق وبسایت خود محصولاتی همچون اکسسوری و برس مو، اتوی مو و محصولات مراقبتی مو به فروش می‌رساند. لیلا با 1.2 میلیون فالوور در اینستاگرام، عکس‌هایی از خانواده، آشپزی و فشن به اشتراک می‌گذارد.

شیوا صفایی (@Shivasafai)

شیوا صفایی که با حضور در برنامه‌ی Second Wives Club به عنوان دوست دختر محمد حدید (Mohamed Hadid)، پدر جی جی حدید و بلا حدید، به شهرت رسید، در حال حاضر نزدیک به 780 هزار دنبال‌کننده در اینستاگرام دارد. شیوا تا به حال بر روی کاور چندین مجله‌ی مد از جمله هارپرز بازار (Harper’s Bazaar) حضور داشته است.

جولیا و سیلویا حق‌جو (@juliahaghjoo , @sylviahaghjoo)

سیلویا و جولیا حق جو که متولد سال‌های 1989 و 1993 هستند، به عنوان مدل در آژانس مدلینگ نکست (Next Management)  فعالیت می‌کنند. این دو خواهر ایرانی-آلمانی که ساکن پاریس هستند، هرکدام نزدیک به 200 هزار فالوور در اینستاگرام دارند. خواهران حق‌جو در رویدادهای مهمی همچون فشن شوی شنل و هرمس و فستیوال فیلم کن شرکت کرده‌اند. جدا از اینستاگرام، فعالیت این دو بلاگر را می‌توانید در وبلاگ آن‌ها (hug-you.com) دنبال کنید.

لیلی قالیچی (@lillyghalichi)

لیلی، 37 ساله، در تگزاس به دنیا آمده و تحصیلات خود را در زمینه‌ی وکالت انجام داده است. لیلی با حضور در برنامه‌ی تلویزیونی “Shahs of Sunset” به شهرت رسید. او با نزدیک به ۳ میلیون دنبال‌کننده در اینستاگرام، به تولید محتوای زیبایی، سلامت و فشن می‌پردازد. لیلی برند آرایشی چشم خود را به نام “lilly lashes” مدیریت می‌کند که مژه‌ی مصنوعی‌‌های او از محبوب‌ترین محصولات، نزد ستارگانی همچون بیانسه و کیم کارداشیان به شمار می‌روند.

صدف بیوتی (@sadaf_beauty)

صدف از شناخته شده‌ترین اینفلوئنسرها در زمینه‌ی زیبایی است که حال 2.7 میلیون دنبال کننده در اینستاگرام دارد. صدف با برندهای مطرحی همچون سیگما (Sigma) و لورا مرسیه (Laura Mercier) همکاری داشته و در فستیوال‌های آرایشی بسیاری شرکت کرده است. صدف با حضور در ویدیوی تبلیغاتی برند آرایشی لیدی گاگا، هاوز لبز (Hauslabs)، بیش از پیش بر شهرتش افزود.

یلدا گل‌شریفی (@ygolsharifi)

یلدا که در سال 2016 در لیست ده اینفلوئنسر برتر  مدقرار گرفته بود، در اینستاگرام یک میلیون دنبال کننده دارد. یلدا پیش از این به عنوان ویراستار مد فعالیت کرده و با برندهایی مانند لوکسیتن (L’Occitane)، لانکوم و لورئال همکاری داشته است. یلدا در حال حاضر در اینستاگرام بیشتر به تولید محتوای سلامتی و زیبایی اندام می‌پردازد.